الفباي هپاتيت

^{بقراط، پدر پزشكي دنيا، اولين كسي بود كه بيماري «زردي»‌ يا «يرقان» را توصيف كرد. او آن زمان نمي‌دانست كه چه علت‌هاي متنوع و متفاوتي مي‌توانند باعث ايجاد اين بيماري شوند؛ اگر چه كه امروز هم وقتي يك بيمار مبتلا به زردي به يك پزشك مراجعه مي‌كند، شايد پزشك به اندازه‌ي بقراط دچار همان سردرگمي شود كه: واقعاً علت ايجاد زردي چيست؟! اين، نه به آن معناست كه دانش پزشكان امروز، تفاوتي با دانش بقراط ندارد، بلكه مسأله اين است كه با پيشرفت دانش پزشكي، امروز ليست بلند بالايي از تشخيص‌هاي افتراقي براي بيماري كه به علت «زردي» به پزشك مراجعه كرده است وجود دارد كه يك پزشك، با گرفتن شرح حال در معاينه‌ي بيمار يا به قول معروف پزشكان «كلينيك» بيمار،فقط مي‌تواند تعدادي از آنها را كنار بگذارد وبراي رسيدن به تشخيص قطعي بايد از آزمايشگاه و يا همان «پاراكلينيك» كمك بگيرد.}

^{از قرن هشتم ميلادي كه براي اولين بار فرضيه‌ي ميكروبي بودن بعضي از انواع «يرقان» مطرح شد، تا امروز كه پزشكان مي‌دانند انواع ويروس‌هاي هپاتيتAوB وC وD وE وF وG و همين طورVTT وV-SEN وEBV و... همه و همه مي‌توانند «هپاتيت» و در نتيجه «يرقان» ايجاد كنند، قرن‌ها گذشته است؛ اما تنها ظرف پنجاه سال گذشته است كه بيشترين پيشرفت‌ها در زمينه‌ي شناخت انواع ويروس‌هاي هپاتيت صورت گرفته: مك كالم در سال 1947 توانست ويروس‌هاي هپاتيتB,A را از هم تشخيص بدهد، دين (Dane) در سال 1970 ساختمان ويروس هپاتيتB را تشريح كرد و به افتخار او اين ويروس را به نام "DaneParticle" او ناميدند. بعدها معلوم شد كه نوعي از هپاتيت وجود دارد كه نهA است و نهB.}

^{تا سال‌ها اين بيماري راnon A non B Hepatitis نام‌گذاري كردند تا سرانجام ويروس ديگري كه عامل اين نوع هپاتيت بود كشف شد و آن را ويروس هپاتيتC ناميدند. به همين ترتيب از سال 1994 تا 1999 ويروس‌هاي هپاتيتF,G,|TTV, V-SEN هم كشف شدند كه كار براي شناخت هر چه بيشتر آنها ادامه دارد.}

^{هپاتيت چيست؟}

^{واژه‌ي هپاتيت (Hepatitis) به معناي التهاب كبد است. بسياري از عوامل (از جمله داروها) مي‌توانند اين التهاب را ايجاد كنند اما به طور كلي، شايع‌ترين علت ايجاد هپاتيت در سراسر دنيا، «ويروس»ها هستند. طبق تعريف، اگر هپاتيت كمتر از 6 ماه طول بكشد آن را «هپاتيت حاد» و اگر بيشتر از آن به طول بينجامد آن را «هپاتيت مزمن» مي‌گويند.}

^{هپاتيت حاد ويروسي معمولاً با يك دوره‌ي پيش درآمد آغاز مي‌شود: احساس ناراحتي، خستگي، بي‌اشتهايي، تهوع، استفراغ، درد عضلاني، سردرد و يك تب خفيف. حتي گاهي اين بيماري در ابتدا خود را با اعلايم سرماخوردگي نشان مي‌دهد. افراد سيگاري مبتلا به هپاتيت حاد غالباً نسبت به سيگار تنفر پيدا مي‌كنند. بعد از اين دوره‌ي چند روزه است كه «يرقان» يا «زردي» ايجاد مي‌شود.}

^{معمولاً همزمان با ايجاد زردي، حال عمومي بيمار رو به بهبود مي‌رود و حتي تب او قطع مي‌شود. اما اين‌ها نشان دهنده‌ي بهبود بيماري نيستند، بلكه درست برعكس، قسمت اصلي بيماري از اينجا شروع مي‌شود.}

^{پزشكان براي اين كه تشخيص بدهند يك بيمار مبتلا به زردي، گرفتار هپاتيت شده است يا اين كه زردي، علت ديگري (مثلا سنگ كيسه صفرا و...) دارد، يك روش نسبتاً خوب در دسترس دارند: اندازه‌گيري آنزيم‌هاي كبدي. در بيمار مبتلا به هپاتيت، سلول‌هاي كبدي تخريب مي‌شوند و اين باعث مي‌شود آنزيم‌هاي موجود در اين سلول‌ها كهALT,AST نام دارند به مقدار زيادي وارد خون شوند. بالا رفتن سطح اين آنزيم‌ها در خون، نشان دهنده‌ي «هپاتيت» است.}

^{هپاتيت‌ها چه فرقي با هم دارند؟}

^{در بسياري از موارد، ممكن است ابتلا به هپاتيت با ايجاد يرقان همراه نباشد. به اين ترتيب شخص ممكن است هيچ‌گاه نفهمد كه به هپاتيت مبتلا شده است؛ اما اگر اين هپاتيت به صورت مزمن در بيايد، آن وقت سال‌ها بعد، بيمار با همين عارضه از پا در خواهد آمد.}

^{در واقع، آنچه هپاتيت را به يك بيماري خطرناك تبديل مي‌كند، دو عارضه‌اي است كه ممكن است براي هر بيماري پيش بيايد:}

^{1- هپاتيت برق آسا: يك درصد از بيماران مبتلا به هپاتيت حاد ويروسي به طور ناگهاني و در عرض چند روز، در واقع كبد خود را از دست مي‌دهند. اين آسيب، غير قابل برگشت است و در اين حالت، بيمار نياز به پيوند كبد خواهد داشت.}

^{2- هپاتيت مزمن: غير از هپاتيتA كه تقريباً در هيچ موردي به صورت مزمن درنمي‌آيد، ساير انواع هپاتيت‌ها مي‌توانند مزمن شوند. سرانجام هپاتيت مزمن، نارسايي كبد است و مثل هپاتيت حاد، تقريباً هيچ درمان قطعي براي هپاتيت مزمن هم وجود ندارد. گذشته از اين، بعضي مبتلايان به هپاتيت، اگر چه ظاهراً بهبود مي‌يابند اما به صورت «ناقل مزمن» در مي‌آيند. اين افراد، خودشان مشكلي ندارند اما آلوده كننده‌ي جامعه و اطرافيان به حساب مي‌آيند.}

^{هپاتيت مزمن تقريباً در پنج درصد از مبتلايان به هپاتيتB ايجاد مي‌شود. اما اين درصد، در مبتلايان به هپاتيتC بيش از چهل درصد است! ضمن اين كه آلودگي به ويروس‌ هپاتيتC، احتمال مبتلا شدن به سرطان كبد را هم افزايش مي‌دهد. به اين ترتيب بايد گفت هپاتيتC خطرناك‌ترين نوع هپاتيت است و اتفاقاً همين هپاتيتC است كه تا كنون واكسني برايش ساخته نشده است.}

^{شايع‌ترين راه انتقال هپاتيت C، تزريق خون آلوده است و تا قبل از اين كه خو‌ن‌هاي اهدايي از نظر آلودگي به هپاتيتC غربالگري شوند، افراد بسياري از اين طريق به هپاتيتC مبتلا مي‌شدند.}

^{اگر چه امروزه در همه جاي دنيا، خون‌ها را از نظر آلودگي به ويروس‌هايC,B هپاتيت و همين طورHTV (ويروس ايدز) آزمايش مي‌كنند، اما نبايد فراموش كرد كه هپاتيت فقط از طريق تزريق خون يا فرآورده‌هاي خوني منتقل نمي‌شود. تمام مايعات بدن يك فرد مبتلا به هپاتيت آلوده است و تماس با اين مايعات مي‌تواند به راحتي هر فردي را مبتلا كند. شايد با واكسيناسيون بر عليه هپاتيتB بتوانيم نفس راحتي بكشيم و خيالمان از بابت اين نوع هپاتيت آسوده شود، اما فراموش نكنيم كه فعلاً تنها راه پيشگيري از هپاتيتC ،«مراقبت‌هاي رفتاري» است.}

هپاتيتE	هپاتيتD	هپاتيتC	هپاتيتB	هپاتيتA
مثل هپاتيتA	مثل هپاتيتB	مثل هپاتيتB	تماس جنسي، خون و...	آب و غذاي آلوده	نحوه‌ي انتقال
2 تا 9 هفته	مثل هپاتيتB	5 تا 10 هفته	1 تا 6 ماه	2 تا 6 هفته	دوره‌ي كمون
وجود ندارد	وجود دارد	وجود دارد	وجود دارد	وجود دارد	هپاتيت مزمن
وجود ندارد	وجود دارد	وجود دارد	وجود دارد	وجود ندارد	ناقل مزمن
رعايت بهداشت	رعايت بهداشت واكسيناسيون بر عليهHBV از اين هپاتيت هم پيشگيري مي‌كند	رعايت بهداشت	رعايت بهداشت و واكسيناسيون	رعايت بهداشت و واكسيناسيون	پيشگيري

منبع : ايرانيان